سیستم EGR (Exhaust Gas Recirculation) یا بازچرخش گاز دودکش، نقشی حیاتی در کاهش آلایندگی خودروها ایفا می‌کند. این سیستم با بازگرداندن بخشی از گازهای دودکش به محفظه احتراق، به کاهش انتشار اکسیدهای نیتروژن (NOx) کمک می‌کند. NOx، یکی از آلاینده‌های مضر هوا است که می‌تواند منجر به مشکلات تنفسی، باران اسیدی و مه دود شود.
سیستم EGR چگونه کار می کند؟
سیستم EGR در موتورهای دیزلی و بنزینی به کار می‌رود، اما نحوه عملکرد آن در هر دو نوع موتور کمی متفاوت است.
در موتورهای بنزینی
مرحله احتراق: مخلوط هوا و سوخت در محفظه احتراق با جرقه شمع مشتعل می‌شود و دود و گازهای داغ تولید می‌کند.
مرحله بازچرخش: بخشی از این دود و گازها توسط دریچه EGR به سمت منیفولد ورودی هدایت می‌شوند.
مرحله مخلوط شدن: این گازهای دودکش با هوای تازه مخلوط شده و دوباره وارد محفظه احتراق می‌شوند.
کاهش NOx: احتراق مجدد این مخلوط در دمای پایین‌تر، منجر به تولید NOx کمتری می‌شود.
در موتورهای دیزلی
مرحله احتراق: سوخت در موتور دیزلی بدون نیاز به جرقه مشتعل می‌شود و دود و گازهای داغ تولید می‌کند.
مرحله خنک‌سازی: دود و گازهای خروجی قبل از ورود به دریچه EGR، توسط یک مبدل گرمایی خنک می‌شوند.
مرحله بازچرخش: دود و گازهای خنک شده توسط دریچه EGR به سمت منیفولد ورودی هدایت می‌شوند.
کاهش NOx: احتراق مجدد این مخلوط در دمای پایین‌تر، منجر به تولید NOx کمتری می‌شود.
مطلب مرتبط: سیستم VVT
انواع سیستم EGR
همانطور که اشاره شد، دو نوع اصلی از سیستم‌های EGR وجود دارد:
سیستم EGR سرد خارجی (Cooled EGR): این سیستم در اکثر خودروهای مدرن استفاده می‌شود. در این سیستم، گازهای خروجی قبل از ورود به دریچه EGR توسط یک مبدل حرارتی خنک می‌شوند. خنک کردن گازها به بهبود کارایی سیستم و کاهش تشکیل رسوب کمک می‌کند.
سیستم EGR گرم داخلی (Warm EGR): این سیستم در برخی از خودروهای قدیمی‌تر یافت می‌شود. در این سیستم، گازهای خروجی مستقیماً به دریچه EGR هدایت می‌شوند و بدون خنک شدن وارد منیفولد ورودی می‌شوند. این سیستم ساده‌تر است، اما کارایی کمتری نسبت به سیستم EGR سرد خارجی دارد و بیشتر در معرض تشکیل رسوب قرار دارد.
مزایای سیستم EGR چیست؟
کاهش انتشار NOx: همانطور که گفته شد، سیستم EGR نقش اساسی در کاهش انتشار NOx دارد.
کاهش مصرف سوخت: با کاهش دمای احتراق، سیستم EGR به طور جزئی مصرف سوخت را نیز کاهش می‌دهد.
کاهش آلایندگی صوتی: سیستم EGR می‌تواند تا حدی به کاهش صدای موتور نیز کمک کند.
معایب سیستم EGR چیست؟
تشکیل رسوب: دود و گازهای خروجی می‌توانند در طول زمان در دریچه EGR و سایر اجزای سیستم رسوب کنند و عملکرد آن را مختل کنند.
کاهش قدرت موتور: بازگرداندن گازهای دودکش به محفظه احتراق می‌تواند تا حدی قدرت و راندمان موتور را کاهش دهد.
افزایش نیاز به نگهداری: سیستم EGR به نگهداری دوره‌ای نیاز دارد تا از عملکرد صحیح آن اطمینان حاصل شود.
نکات مهم در مورد سیستم EGR
سیستم EGR یک جزء حیاتی برای کنترل آلایندگی خودروها است.
علائم خرابی سیستم EGR می‌تواند شامل روشن شدن چراغ چک موتور، کاهش قدرت و راندمان موتور و افزایش دود خروجی باشد.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید برای بررسی و تعمیر سیستم EGR به یک مکانیک مجاز مراجعه کنید.
با نگهداری منظم سیستم EGR ، میتوانید به کاهش آلایندگی خودروی خود و حفاظت از محیط زیست کمک کنید.
عوامل موثر بر عملکرد سیستم EGR
عوامل مختلفی می‌توانند بر عملکرد سیستم EGR تأثیر بگذارند، از جمله:
کیفیت سوخت: استفاده از سوخت با کیفیت پایین می‌تواند منجر به تشکیل رسوب بیشتر در سیستم EGR شود.
عادات رانندگی: رانندگی با دور موتور پایین برای مدت طولانی می‌تواند باعث تجمع رسوب در دریچه EGR شود.
دما: در هوای سرد، سیستم EGR ممکن است برای مدت کوتاهی غیرفعال شود تا موتور به سرعت گرم شود.
همچنین بخوانید: سیستم ترمز خودرو
نگهداری از سیستم EGR
برای اطمینان از عملکرد صحیح سیستم EGR ، انجام موارد زیر توصیه می‌شود:
استفاده از سوخت با کیفیت بالا: به دفترچه راهنمای خودرو خود مراجعه کنید تا نوع سوخت توصیه شده را بیابید.
رانندگی با دور موتور بالا به صورت دوره‌ای: این کار می‌تواند به جلوگیری از تجمع رسوب در دریچه EGR کمک کند.
رعایت برنامه سرویس دوره‌ای خودرو: تعمیرگاه‌های مجاز می‌توانند سیستم EGR را در طول سرویس‌های دوره‌ای بررسی و تمیز کنند. در صورت لزوم، آن‌ها همچنین می‌توانند قطعات معیوب سیستم را تعویض نمایند.
با رعایت این نکات، میتوانید به عملکرد صحیح سیستم EGR خودروی خود کمک کرده و نقش مهمی در کاهش آلایندگی ایفا کنید.
